تحلیل محتوای بخش جغرافیای کتاب مطالعات اجتماعی پایه نهم مبتنی بر روش ویلیام رومی
کد مقاله : 1162-GHCONF5
نویسندگان
ابراهیم امیری *1، محمد معتمدی راد2، هادی ترکانلو3، محمدحسن شجاعی4، امیرحسین محمودزاده4
1.نویسنده مسئول، آموزش جغرافیا، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
2گروه آموزش جغرافیا، دانشگاه فرهنگیان، تهران
3کارشناس آموزش دانشگاه فرهنگیان پردیس امام محمدباقر(ع)، بجنورد، ایران
4دانشجو کارشناسی آموزش جغرافیا، دانشگاه فرهنگیان خراسان شمالی، بجنورد، ایران
چکیده مقاله
این پژوهش به بررسی میزان فعالیت دانش‌آموزان در تعامل با محتوای بخش جغرافیای کتاب مطالعات اجتماعی پایه نهم (چاپ سال 1401) با استفاده از روش تحلیل محتوا و مدل ویلیام رومی می‌پردازد. هدف اصلی، ارزیابی میزان اثربخشی محتوای کتاب در ایجاد یادگیری فعال و مشارکت دانش‌آموزان است. کل محتوای بخش جغرافیا، شامل متن، تصاویر و فعالیت‌ها، به عنوان جامعه آماری و نمونه پژوهش در نظر گرفته شد. با استفاده از شاخص ضریب درگیری، میزان مشارکت دانش‌آموزان در هر یک از مؤلفه‌های یادشده سنجیده شد. نتایج نشان داد ضریب درگیری متن برابر با 0/04، ضریب درگیری تصاویر0/29 و ضریب درگیری فعالیت‌ها11/1است. مقایسه این نتایج با معیارهای ویلیام رومی (محدوده 0/4 تا 1/5 برای فعالیت مطلوب) نشان می‌دهد که هیچ یک از مؤلفه‌های مورد بررسی، از نظر میزان درگیری و فعالیت دانش‌آموزان، در سطح مطلوب قرار ندارند. ضریب درگیری پایین در متن و تصاویر نشان‌دهنده عدم تعامل کافی دانش‌آموزان با این بخش‌هاست. از طرفی، ضریب درگیری بالای فعالیت‌ها، نشانگر طراحی نامناسب فعالیت‌ها و عدم تناسب آن‌ها با محتوای ارائه شده در متن و تصاویر است. در مجموع، این پژوهش نشان می‌دهد که محتوای بخش جغرافیای کتاب مطالعات اجتماعی پایه نهم، از نظر فعال‌سازی دانش‌آموزان و ایجاد یادگیری مشارکتی، نیازمند بازنگری و بهبود است. پیشنهاد می‌شود برنامه‌ریزان درسی و مؤلفان کتاب، با تجدید نظر در طراحی و تدوین محتوا، به‌ویژه با تمرکز بر ایجاد تعامل بیشتر دانش‌آموزان با متن و تصاویر و طراحی فعالیت‌های مناسب‌تر و مرتبط‌تر با محتوا، به افزایش مشارکت دانش‌آموزان در فرایند یادگیری کمک کنند.
کلیدواژه ها
جغرافیا، تحلیل محتوا، اثربخشی، ویلیام رومی، مطالعات اجتماعی پایه نهم
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی